true
معصومه درخشان طی گفت و گویی با معصومه آفتابی، کارشناس رسانه در پایگاه خبری مهرصبا نوشت:
یکشنبه هفته گذشته روزی بود همچون سایر روزهای هفته،همه مردم روز را با تمام خستگی‌ها و روزمرگی‌هایش به شب رسانده بودند اما نمی‌دانستند که شب تاریک چه حادثه‌ای در دل خود پنهان دارد و قرار است زمین با زخم ناسور زلزله ولوله‌ای در جان مردمان این شهر و دیار اندازد.
گسل زاگرس شبانه گرد و خاک به راه انداخت و خواب را از غرب ایران گرفت.مردم غرب کشور با زلزله‌ای به قدرت ۷/۳ریشتر مواجه بوده و در شوک فرو رفته بودند.
آنها هنوز هم نمی‌توانند غم از دست دادن عزیزانشان را باور کنند و البته هرکدام از ما نیز اگر خود را جای آنها قرار دهیم هفته‌ها و ماه‌ها طول می‌کشد تا بتوانیم عمق فاجعه را درک کرده و به همان روزها و روال سابق خود بازگردیم.
در گوشه‌ای از این سرزمین صدها خانواده در غم از دست دادن عزیزان خود داغدار هستند، پدر و مادرها در سوگ فرزندان خود به ماتم نشسته‌اند،کودکان، دختران و پسرانی که والدین خود را از دست داده و بی‌سرپناه شده‌اند و چه خانواده‌هایی که بند دل آنها پاره نشده است.
در مواقع بروز یک حادثه طبیعی در ابعاد ملی همچون سیل یا زلزله برخی افراد سودجو و البته هرج و مرج‌طلب به دنبال تفرقه‌افکنی بوده و درصدد بر هم زدن وحدت ملی هستند و مهم‌ترین ابزار این کار نیز به اعتقاد بسیاری از کارشناسان رواج شایعات است.
در حالی که غرب کشورمان داغدار است ولی برخی کوته‌فکران با انتشارات شایعات بر زخم دل داغدیدگان نمک می‌پاشند.
مردمانی که یک چشمشان خون و چشم دیگرشان اشک و آه است و طاقت این همه شایعه و بذرافشانی نفاق را ندارند.
انگار برخی سودجویان مترصد فرصت بودند تا یک حادثه طبیعی در کشور رخ دهد و آنها به محض شنیدن چنین خبری گوش‌هایشان را تیز کرده و به نشر اکاذیب بپردازند.اکاذیب و دروغ‌هایی که باور کردنشان سخت به نظر می‌رسد.
معلوم نیست ناشران اکاذیب در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بدون هیچ استناد و منبع علمی وقتی نوشتند، «گسل زاگرس موجب فعال شدن گسل آذربایجان و تهران می‌شود»، چه هدفی داشتند و چه لذتی از این مطالب غیرواقع نصیب آنها می‌شد که این چنین فضای روانی کشور را متشنج کردند.
حتی برخی افراد پا را از این فراتر گذاشته و نمک بر زخم دل حادثه‌دیدگان پاشیده و نوشتند «بالگردهای امدادی به کشور عراق رفته‌اند تا حادثه‌دیدگان آن سوی مرز را نجات دهند».
برخی دیگر نیز بیکار ننشسته و وقوع زلزله را منکر شده و نوشتند «زلزله‌ای در کار نبود بلکه آزمایش هسته‌ای بود که موج انفجار آن شهرها و روستاهای اطراف را لرزانده است».
واقعا معلوم نیست برخی کاربران فضای مجازی که این‌گونه به نشر شایعات دامن می‌زنند، دانش‌آموز کدام مکتب هستند که این‌گونه غیرحرفه‌ای درس پس می‌دهند. به جای آنکه مرهمی بر آلام مردم باشند، بدتر از همه اخباری را منتشر می‌کنند که وحدت ملی کشور را زیرسوال می‌برند.
معصومه آفتابی، کارشناس رسانه در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به خلاء قانونی در این حوزه گفت: به نظر می‌رسد نقص و خلاء قانونی در برخورد با ناشران اکاذیب و شایعات در مواقع بحران در جامعه احساس می‌شود.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی باید قوانین سخت و بازدارنده‌ای در این خصوص اتخاذ شود تا افراد نتوانند هر خبر غلط و شایعه را بدون ترس از عواقب احتمالی آن منتشر کنند.
آفتابی تصریح کرد:لازم است قانون در برخورد با چنین افرادی سخت‌گیری کرده و در برخی موارد سرسختانه موضع‌گیری کند.
وی افزود: در این میان برخی کاربران فضای مجازی نیز به جای کاستن از التهاب جامعه در انتشار و به اشتراک‌گذاری برخی عکس‌ها برای گرفتن لایک بیشتر با هم رقابت کرده و به مسابقه پرداختند.
آفتابی، با نکوهش چنین رفتارهایی از سوی کاربران گفت: انگار هرچه عکس‌های فجیع‌تری منتشر و فوروارد کنی، به همان اندازه محبوب‌تر می‌شوی.
کارشناس رسانه در ادامه تربیت روزنامه‌نگارانی که در مواقع وقوع بحران به اطلاع‌رسانی بپردازند را در امر اطلاع‌رسانی و آگاهی دادن به شهروندان امری ضروری اعلام کرد و افزود: روزنامه‌نگاری بحران حلقه مفقوده‌ای میان وقوع حوادث و بلایای طبیعی همچون سیل، زلزله، رانش زمین، بارش تگرگ و …افکار عمومی است.
وی اظهار داشت: آموزش شرط اصلی و اساسی روزنامه‌نگاری بحران است و روزنامه‌نگارانی که اخبار آسیب‌ها و بلایای طبیعی را منتشر می‌کنند، باید به آمادگی عملیاتی،روانی و اخلاقی این حوزه مجهز بوده و از نظر فردی و گروهی وحدت رویه داشته باشند.
آفتابی با اشاره به خبررسانی فوری فضای مجازی قبل از تشکیل ستاد روزنامه‌نگاری بحران خاطرنشان کرد: در مرحله اول سرعت انتشار اخبار در فضای مجازی خیلی بیشتر است ولی هرچه از زمان وقوع یک حادثه در ابعاد وسیع آن می‌گذرد، افکار عمومی منتظر دریافت اخبار تکمیلی و تحلیلی از سوی روزنامه‌نگاران رسانه‌های رسمی هستند.
وی ادامه داد: در مرحله دوم افکار عمومی می‌خواهد بداند آیا اخبار منتشر شده قبلی صحت دارد، چرایی و چگونگی وقوع آن چه عواملی است،مخاطب می‌خواهد بداند آیا فضای مجازی صحت خبر را فدای سرعت انتشار آن کرده است و باعث شده تا برای رسانه‌های خود مخاطب‌یابی کند.
آفتابی تصریح کرد: بعد از انتشار اخبار اولیه، حالا این روزنامه‌نگاران شرایط حاد و بحرانی هستند که باید به نیاز نگرانی و خبررسانی به هنگام و پیشگیری از تشنج و اضطراب شهروندان پاسخ گفته و با تحلیل‌های ارائه شده سعی کنند بار روانی جامعه را کاهش دهند.
وی، نقش شاهدان عینی را در کمک به روزنامه‌نگاران بحران نقش مثبت و تاثیرگذار اعلام کرد و اظهار داشت: شاهدان عینی در منطقه حادثه‌دیده با اطلاعات موثقی که در مورد حادثه مورد نظر دارند، می‌توانند در ارائه تحلیل ها و شناخت موضوع به روزنامه‌نگاران بحران شناخت داده و آنها را برای دریافت اخبار واقع‌بینانه هدایت کنند.
این روزها غرب کشور داغدار است،برای همراهی و همدلی به آنها کمک کنیم نه این که بازی‌های جناحی،سیاسی و قومی به راه بیاندازیم و به بهانه‌های مختلف همه را به سیاست پیوند بزنیم و با اظهارنظرهای مغرضانه سیاسی و غیرکارشناسی و نگرش‌های برآمده از نگاه سیاست‌زده بخواهیم دعوای جناحی راه بیاندازیم.
به خاطر بسپاریم این نوع نگاه‌ها و رفتارها اذهان مردم را آلوده کرده و ناامیدی و یاس را در دل آنها می‌نشاند.
یکی از آن بحث‌های غیرکارشناسی و شتاب‌زده‌ای که در این چند روز اخیر به وقوع پیوست اظهارنظرهای عجیب و غیرمعقولی بود که در مورد پروژه مسکن مهر صورت گرفت و در مرحله اول این سوال به ذهن می‌رسد، افرادی که در این حوزه این‌گونه نظر تخصصی در فضای مجازی منتشر می‌کنند، خودشان تا چه اندازه در این موضوع تخصص دارند.
و دوم این که هر سازه دیگری در مقابل زلزله ۷ ریشتری چقدر می‌تواند مقاوم باشد.
هدر دادن انرژی کشور با این‌گونه بحث‌های بیهوده باعث می‌شود روند امدادرسانی به حادثه‌دیدگان به کندی پیش رود چرا که بزرگان و مدیران خود را به پاسخ دادن به این نوع گمانه‌زنی‌ها مشغول کرده و از رسیدگی به حال آنها غافل می‌شوند و علاوه بر تلخی زلزله، تلخی دیگری را با دروغ در ذهن مخاطبان و حادثه‌دیدگان القاء می‌کنند.
خدای ناکرده نباید رفتار سیاست‌مداران به گونه‌ای باشد که آنها بخواهند از وقوع حادثه و بلایای طبیعی برای تسویه حساب با احزاب و جناح‌های دیگر بهره‌برداری کنند.
در این روزها که پاره‌ای از تن کشور زخم خورده و مصیبت دیده است، جامعه نیاز به آرامش و مخصوصاً آرامش روانی دارد، به دور از هرگونه جوگیری‌ها و سیاست‌زدگی‌ها.
همه پای کار باشند تا بتوانیم در کنار حادثه‌دیدگان این روزهای تلخ را با دلداری دادن به آنها سپری کنیم و برای بازماندگان صبر الهی و برای رفتگان غفران و رحمت الهی طلب کنیم و بهتر است قبل از انجام دادن هر کاری به نتیجه آن بیاندیشیم که اگر کاری انجام می‌دهیم نتیجه خوبی به همراه ندارد، سعی کنیم آن را انجام ندهیم چرا که تبعات انجام برخی کارها آثار جبران‌ناپذیری به دنبال دارد.
true
true
false
true
